Gök cisimleri, yani gezegenler ve yıldızlar, devamlı olarak kendi eksenleri etrafında dönerler. Bu dönme hareketinin ana sebebi, uzayın kaotik yapısı ve fizik yasalarıdır.
Çarpışmalar ve Açısal Momentum
Uzaydaki cisimler sık sık birbirine çarpar. Bu çarpışmalar, Newton’un hareket yasalarına göre bir etki-tepki kuvveti yaratır ve fizikte momentum şeklinde adlandırılır.
Örneğin, eşit kütleli iki nesne merkezden çarpıştığında, her biri birbirine aksi yönde hareket eder. Uzaydaki çarpışmalar çoğunlukla düzensizdir ve bu düzensizlik gök cisimlerinde dönme hareketi hızını artırır.
Bunu, tıpkı futbol topuna falsolu vurup kendi etrafında dönerek ilerlemesine benzetebiliriz. Topa tam merkezden vurulursa dönmeden ilerler fakat uzayda çarpışmalar çoğunlukla düzensiz olduğu için, bir kez bile etkileşime giren gök cismi kendi ekseni etrafında dönmeye başlar. Uzayda sürtünme olmadığı için, bu dönme hareketi devamlı olarak sürer.
Çarpışmasız Dönme ve Gezegenlerin Oluşumu
Gök cisimleri çarpışmaların yanı sıra gezegen ve yıldız oluşumu esnasında da dönmeye başlayabilir. Bir yıldızın oluşumu esnasında artakalan gaz ve toz bulutları birleşirken en küçük bir müdahale bile açısal momentum oluşturur. Momentum korunmak zorunda olduğu için, astronomik cisimler, oluşum sürecinin ardından dönme hareketini sürdürür.
Bu sebeple yıldız sistemlerinde gezegenler çoğunlukla yıldızları ile aynı yönde dönerler. Bununla birlikte bazı istisnalar, örneğin Venüs, geçmişte meydana gelen çarpışmalar sebebiyle farklı bir dönme eksenine sahip olabilir.
