Küresel ısınma ve artan sıcaklık dalgaları, yaz aylarında klima kullanımını hayatın bir parçası haline getiriyor. Sıcak havadan korunmak için tercih edilen klimalar, serinlik sağlarken sağlığımız üzerinde farklı etkiler de bırakabiliyor.
Klimanın Sağlığa Olumlu Etkileri Nelerdir?
Bilimsel araştırmalara göre, klimalar özellikle sıcak çarpmasının yaygın olduğu sıcak ve nemli bölgelerde vücut sıcaklığını kritik seviyede koruyarak hayati tehlikeyi azaltabiliyor.
Klimanın bulunduğu ortamlarda uyku kalitesinin arttığı, vücudu serinleten homeostatik mekanizmaların devreye girerek rahat uyumaya yardımcı olduğu belirtiliyor. Ayrıca hava değişiminin olduğu alanlarda kullanılan klimalar, alerjenleri temizleyerek alerjik reaksiyon riskini düşürebiliyor.
Hastanelerde yapılan çalışmalar, HVAC (ısıtma, havalandırma, klima) sistemlerinin kalp stresini azalttığını, iyileşme sürecini hızlandırdığını ve hastane tedavilerinin verimliliğini artırdığını göstermektedir. Bu sistemlerin ısı kaynaklı hastalıklara bağlı ölüm oranını azalttığı ve solunum yolu rahatsızlığı olan hastaların hastanede kalış süresini kısalttığı bildirilmektedir.
Klimanın Olası Olumsuz Etkileri Nelerdir?
Buna karşın, klima sistemleri doğru kullanılmadığında bazı sağlık risklerini de beraberinde getirmektedir. Klimaların, özellikle filtreleme sistemi verimsizse, hava yoluyla bulaşan bakteri, virüs ve mantarları yayma riski bulunmaktadır. Özellikle büyük mağaza, uçak, gemi ve hastane gibi geniş alanlarda klima kaynaklı enfeksiyon riski artış göstermektedir.
Ayrıca, klima nedeniyle iç mekân havasının sürekli soğuk ve kuru olması, solunum yollarında kuruluğa ve bronşiyal inflamasyona yol açabilmektedir. Kronik solunum yolu rahatsızlıkları bulunan kişilerde semptomları kötüleştirebilirken, sağlıklı bireylerde de astım riskini artırmaktadır.
Soğuk hava değişimlerinin, özellikle 5°C’yi aşan ani sıcaklık düşüşlerinde astım ve KOAH gibi hastalıklarda solunum yolunu olumsuz etkilediği ve bronkokonstriksiyonu tetikleyebileceği belirtilmektedir.
Bilişsel Performansa Etkisi
Harvard Chan Halk Sağlığı Okulu tarafından yapılan bir araştırmada, sıcak hava dalgası sırasında klimasız ortamlarda kalan genç yetişkinlerin bilişsel performansında düşüş yaşandığı tespit edilmiştir. Çalışma, sıcaklık artışının öğrenme kapasitesi, dikkat ve üretkenliği olumsuz etkileyebileceğini ortaya koymaktadır.
