Dr. R. Bülend KIRMACI'nın 4 Kasım 2025 tarihli yazısı: Türkiye Yeterince Üretmiyor…

Üretmeden tüketiyoruz.

İki yakamız bir araya gelmiyor.

Borcu borçla, bütçeyi harçla “kapatmaya” kalkıyoruz; olmuyor!

Üretim organizasyonumuz da arkaik.

10 dolarlık ihracat için 8 dolarlık ithalat yapıyoruz.

Devlet de vatandaş da borçlu…

Hayat pahalılığını meri ekonomik denklemle çözmek olanaksız.

Üretimsizlik, gelir dağılımında hakkaniyetsizlik, mali yükün vatandaşın sırtına yüklenmesi…

Bu manzumenin, bu denklemin sağlamasını, denetimini aşağıdaki iki haber teyit ediyor:

İTO verilerine göre, Eylül’de perakende fiyatlar bir önceki aya göre %3,19, toptan fiyatlar ise %1,29 arttı.

Yıllık bazda perakende fiyatlardaki artış %40,75’e ulaşırken, toptan fiyatlar %22,12 yükseldi.

Tüketici Fiyat Endeksi’nde en dikkat çekici artış eğitim harcamalarında %24,26 ile görülürken, ulaştırma kaleminde %4,40’lık bir yükseliş yaşandı.

Yani elimiz neye değse elimizde kalıyor, maaşlara 1 lira zam etiketlerde anında 2 liralık artışla yanıtlanıyor.

Dünya salgını deneyimledi, savaşlar içinde yaşıyor, belki de büyük savaşa sürükleniyor; ancak ülkeler yine de hayat pahalılığın altında vatandaşını ezdirmiyor…

Bizde vatandaş sadece gündelik ev ihtiyaçları için bile borçlanmak zorunda.

Aktif işletme kredileri, tüketici kredilerinden daha az: Bu da yatırım, üretim değil, tüketim ve borçlanma toplumu olduğumuzu perçinliyor.

BDDK verilerine göre 26 Eylül haftasında bankacılık sektörünün toplam kredi hacminin 212 milyar TL artışla 21 trilyon 31 milyar TL’ye yükselirken; tüketici kredileri 40 milyar TL’lik artışla 2 trilyon 585 milyar TL seviyesine ulaştı.

Tasarruf, yatırım, istihdam, üretim denklemi kurulmadan ne hayat pahalılığı dizginlenebilir ne de denk aile bütçeleri tesis edilebilir…

Son derecede güç bir Dünya çevrimine girmekteyiz.

Toplumun güçlendirilmesi, devletin de güçlendirilmesidir.

Bu bakış açısıyla olgulara ve sorunlara yaklaşmak hepimizin esenliğinedir.

Çağdaş yönetim, sosyal devlet, refah toplumu esas alınmalı ve gereği yapılmalıdır.