Sibel BAY'ın 14 Temmuz 2023 tarihli yazısı: Kemal Sunal Filmlerinin Toplumsal Yapıdaki Yeri
Kemal Sunal güldürülerine kaynak olan toplumsal yapıya ilişkin olarak, Kemal Sunal’ın yaratmış olduğu karakter ve tiplerin toplumsal altyapının yer alması filmlerinin izleyici tarafından hoş karşılanmasına neden olmaktadır. Başka bir deyişle Kemal Sunal’ın yaratmış olduğu karakter ve tipler toplumun beklentilerine yönelik hareket etmektedir. Dönemin içerisinde yer alan toplumsal yapı, Kemal Sunal güldürülerini besleyen önemli bir unsurdur.
Kemal Sunal, sinemaya başladığı ilk dönemlerde yalnızca komedi ağırlıklı filmlerde rol almasına karşın, ilerleyen dönemlerde ise toplumsal içerikli filmlerde oynamıştır. Kimi filmlerinde ise bulunulan toplumsal yapıyı yansıtarak düzeni eleştiren ciddi mesajlar sunulmaktadır. Kemal Sunal’ın filmlerinde canlandırdığı karakterler ve tipler, genellikle gündelik yaşamda sıklıkla karşılaşılan halktan kişilerdir. Saf, iyi niyetli, temiz, sakarlığı ile çatışma yaratan ancak zekâsını kullanarak yahut tesadüfen işin içinden çıkarak, art niyetli, kötü kişilerin yüzlerini ortaya çıkaran Kemal Sunal’ın yaratmış olduğu tiplemeler, izleyicinin gerçek yaşamda görmeyi arzuladığı tiplerdir. Bu nedenle onun rol aldığı roller üzerinde her zaman bir beklenti içerisine girilmektedir.
Kemal Sunal filmlerinin toplum tarafından defalarca kez izlenilmesinin nedenleri arasında, halktan biri olması ve dolayısıyla onunla bir özdeşleşme kurulması, bulunulan gündemi ve gündelik yaşamı yansıtması, haksızlıklara karşı her zaman iyi ve doğru olanı savunarak kötüleri yenmesi ve son olarak Kemal Sunal’ın oynadığı tip ve karakterleri izlerken izleyicinin kendisini Şaban’dan üstün görmesinden kaynaklanmaktadır. Bu durum ruhsal rahatlamayı da beraberinde getirmektedir. Yapılmış olan çalışmalar sonucunda Kemal Sunal filmleri, günlük yaşamın sorunlarından bunalan topluma moral vermektedir. Bu kapsamda Kemal Sunal filmleri, bireyleri ve toplumu yeniden dış dünya ile barıştıran önemli sosyal işleve sahiptir.
Kemal Sunal’ın eşi Gül Sunal’ın daha önce vermiş olduğu bir röportajda, Kemal Sunal’ın yer aldığı toplumsal gerçekçiliğin yer aldığı filmlerinin hazırlık aşamasında senaryoda belirtilen karakter ve tipleri tanımak ve onlara adapte olmak amacıyla toplumu gözlemleyerek rol alacağı karakterlerin giysilerini giydiğini, toplumun neredeyse hemen her tarafında görülebilecek bu karakterleri inceleyerek konuşma ve davranış biçimlerine özellikle dikkat ettiği bilgisi paylaşılmaktadır. Bu duruma örnek olarak verilen 1978 yapımı Çöpçüler Kralı adlı filmde Kemal Sunal, ilk kez bir çöpçüyü oynayacağı için sahaya inerek çöpçüleri yerinde izlemiş ve bir belediye çalışanı çöpçü ile sohbet etmiş ve onun kendisine söylemiş olduğu bir cümleyi filmde replik olarak kullanmıştır.
Kemal Sunal, filmlerinde toplumsal gerçekçiliği güldürü ile harmanlayarak bireylerde rahatlama duygusunun pekiştirilmesini amaçlamıştır. Kemal Sunal filmlerinde çoğunlukla köylü-kentli, ağalık rejimi, dinin sömürülmesi, töre, kan davası, ekonomik krizler, sorunlu siyasi toplumsal olgular ele alınmaktadır.
Kemal Sunal toplumsal sorunlara yönelik yapılan filmlerin başrolü ve eleştirmeni olarak bilinmektedir. Yer aldığı filmlerde birçok eleştiri unsuru vardır. Kemal Sunal, yer alacağı filmleri kendisi seçmeye başladığında bu duruma daha da dikkat etmiştir. Rol aldığı filmlerde toplumsal sorunlara dikkat çekerek bu filmleri mizahla harmanlamıştır. Yalnızca eleştiri amaçlı değil bunun yanı sıra ezilen kesimin de sesi olmaya çabalayan Sunal, yapılması gerekenleri ve nasıl davranılması gerektiğini rol oynadığı karakterler üzerinden vermektedir. Örneğin 1988 yapımı Öğretmen adlı filmde, öğretmenlerin yaşadığı sorunlar ele alınarak kent ve köy yaşantısındaki zorluklara katlanan öğretmenlerin sıkıntılarını öğretmen rolü ile aktarmıştır.
